Wie is het Meisje met lijster geschilderd door Jan Mankes?

Jan Mankes, Meisje met lijster, 1912, 42 x 31 cm, verblijfplaats onbekend, foto Christie’s

Van Jan Mankes (1889-1920) zijn nog zo'n 200 schilderijen bekend, meestal kleine werken waarin de natuur een belangrijke rol speelt. Hij schilderde met name landschappen, dieren en portretten. Zo schilderde hij in 1912 Meisje met lijster. Wie het afgebeelde meisje is, was tot nu toe onbekend, tot onlangs een kleindochter zich meldde bij het RKD.

Jan Mankes, Zelfportret met uil, 1911, 20,5 x 17 cm, collectie Museum Arnhem
1. Jan Mankes, Zelfportret met uil, 1911, 20,5 x 17 cm, collectie Museum Arnhem 

Meisje met een wit mutsje 

Op het schilderij van Jan Mankes is een meisje te zien met een wit mutsje, wit schortje en een vogel op haar hand. Het schilderij komt Anne Grichnik bekend voor, er hing een reproductie van het werk in de woonkamer van haar ouderlijk huis. Haar oma Anna Veldman (1908-1996) had haar destijds verteld dat zij het betreffende meisje was en dat Jan Mankes haar op een stoeltje in de tuin had geportretteerd. 

Jan Mankes, Meisje met lijster, 1912, 42 x 31 cm, verblijfplaats onbekend, foto Christie’s
2. Jan Mankes, Meisje met lijster, 1912, 42 x 31 cm, verblijfplaats onbekend, foto Christie’s 

Brugwachtershuisje 

Anne Grichnik besloot contact op te nemen met het RKD, omdat een afbeelding van het schilderij in de database RKD Research is opgenomen. Niet alleen onthulde ze de identiteit van het meisje, ook gaf ze meer informatie over Anna Veldman en diens relatie met Jan Mankes: ‘Oma werd in 1908 in de Knipe geboren. Haar vader Andries Veldman was brugwachter en ze woonden aan de Schoterlandse Compagnonsvaart in De Knipe (Friesland). Het brugwachtershuisje stond niet ver van het huis waar Jan Mankes woonde. Moeder Riemkje Haijes waste voor de familie Mankes en Anna ging vaak mee naar de familie.’ Anna poseerde tijdens één van die bezoeken voor de schilder, wat resulteerde in het charmante schilderij. 

3. Anna Veldman op circa 9-jarige leeftijd, 1917
3. Anna Veldman op circa 9-jarige leeftijd, 1917 

Huidige eigenaar onbekend 

Meisje met lijster is niet in het bezit geweest van de familie van Anna Veldman, het schilderij werd voor het laatst gezien op een veiling bij Christies in 2017. Wie het schilderij toen kocht is onbekend. De identificatie van het meisje met de lijster en meer informatie over haar is voor de huidige eigenaar interessant, dus we hopen dat hij of zij dit leest en contact opneemt met info@rkd.nl. In RKD Research zijn de gegevens over het schilderij ondertussen aangepast. Als titelvariant wordt nu Portret van Anna Veldman gegeven, en de toelichting van Anne Grichnik zal ook worden getoond.