Lancering van The Mondrian Papers
Het RKD en het Huygens Instituut lanceerden op dinsdag 12 maart 2024 de langverwachte eerste publicatie van The Mondrian Papers, de online editie van alle brieven en artikelen van de Nederlandse kunstschilder Piet Mondriaan. Het state-of-the-art digitale editieplatform waarin de brieven en artikelen worden gepresenteerd biedt tal van innovatieve mogelijkheden om het materiaal te doorzoeken.
Mondriaanbrieven
Piet Mondriaan (1872-1944) stuurde en ontving tijdens zijn leven vele duizenden brieven, briefkaarten en telegrammen. Daarvan zijn er wereldwijd ruim 1.700 bewaard gebleven, waarvan meer dan 700 in de collectie van het RKD. Tot nu toe zijn slechts enkele tientallen brieven van Piet gepubliceerd, waarvan de meeste alleen in het Nederlands of Frans. In de online editie worden de brieven en artikelen gepresenteerd in facsimile, met een transcriptie in de brontaal. Daarnaast zijn ze allemaal voorzien van een Engelse vertaling, waarmee ze voor het eerst integraal een internationaal bereik krijgen. De eerste publicatie van The Mondrian Papers bevat al Mondriaans brieven en geschriften tot juli 1919. De annotaties bij de teksten zijn nog niet allemaal beschikbaar, maar worden in de loop van dit jaar aangevuld. Het materiaal uit de periode juli 1919-februari 1944 wordt de komende jaren gepubliceerd in drie delen.
Baanbrekend editieplatform
In het speciaal voor dit doel ontwikkelde baanbrekende editieplatform kunnen de brieven van Mondriaan worden doorzocht op woordniveau, maar bijvoorbeeld ook op de in de brieven en artikelen genoemde kunstwerken en personen. Omdat de kunstwerken chronologisch worden gepresenteerd, wordt de ontwikkeling van Mondriaans werk op een inzichtelijke manier in beeld gebracht en voorzien van de relevante context, waaronder Mondriaans vroegste opstellen. Daarin verwoordde hij de stappen die de schilderkunst in zijn visie had doorlopen van het maken van een kunstwerk ‘naar de natuur’ naar de vervaardiging van een ‘zuiver geestelijk’ kunstwerk.
Verschillende databronnen
In The Mondrian Papers worden data uit verschillende bronnen met elkaar verbonden. Zo wordt de informatie over de kunstwerken van Mondriaan rechtstreeks ontleend aan het nieuwe onderzoeksplatform RKD Research. Op die manier blijft de in de editie gepresenteerde informatie ook in de toekomst actueel. Omgekeerd worden ook aan de brieven ontleende gegevens over kunstwerken verwerkt in de bestaande datasets, zodat zowel brieven als de daarin genoemde personen, tentoonstellingen, kunstwerken, etc. up-to-date blijven en de informatie toegankelijk is op verschillende manieren.
Mondriaans ontwikkeling tot 1919
Het eerste deel van de editie bevat de 331 vroegste brieven en drie theoretische geschriften, uit de jaren 1892-juli 1919. Onder meer Mondriaans opleiding (1892-1897), zijn eerste Parijse tijd (1912-1914), de oprichting van het tijdschrift De Stijl (1917) en zijn ontwikkeling van naturalistisch naar abstract werkende kunstenaar komen in dit deel aan bod. The Mondrian Papers geven een nieuw en compleet beeld van het artistieke en intellectuele milieu waarin Mondriaan opgroeide. Zijn brieven zijn niet alleen een belangrijke bron voor onderzoek naar leven en werk van de Nederlandse schilder, maar kunnen ook worden beschouwd als kroniek van het culturele leven van zijn tijd. Mede dankzij de talrijke toelichtingen bij de teksten kan de eerste publicatie van The Mondrian Papers een nieuwe impuls geven aan het onderzoek naar de Nederlandse kunst- en cultuur van het eerste kwart van de twintigste eeuw.
