RKD Netherland Institute for art History
Het RKD beheert een groot aantal archieven van kunstenaars, kunsthistorici, verzamelaars, kunsthandels en galeries. In deze masterclass leren de studenten een archiefinventaris lezen en maken ze kennis met diverse soorten kunsthistorische bronnen, zoals correspondentie, kunstenaarsdossiers, registers en verkoopboeken. Welke informatie is hierin te vinden en wat is de kunsthistorische toepassing ervan? Een van de casestudies betreft het lezen van de verkoopboeken van de negentiende-eeuwse kunsthandels Goupil en E.J. van Wisselingh. Andere thema’s zijn de archiefaantekeningen van Abraham Bredius en de brieven van Piet Mondriaan.
Het toeschrijven van kunstwerken is van oudsher belangrijk in de kunstgeschiedenis. Het is vaak lastig om het verschil te zien tussen de hand van een kunstenaar en die van een leerling of navolger. Ook doelbewuste vervalsingen kunnen misleidend zijn. Wie de juiste hand wil herkennen en de echtheid wil vaststellen, begint met goed kijken. In deze masterclass leren de studenten door grondige visuele analyse van kunstwerken (van onder meer Paul Bril, Jan van Goyen, Jan Steen en Han van Meegeren) en het onder woorden brengen van hun waarnemingen, een weloverwogen uitspraak te doen over de mogelijke toeschrijving of authenticiteit van een kunstwerk.
Een zoekactie in RKD Explore is doorgaans een goed begin van onderzoek binnen de collecties van het RKD. Deze masterclass geeft inzicht in de inhoud en de samenhang van de acht databases. De studenten maken kennis met de verschillende zoekmogelijkheden, waaronder het gebruik van filters. Vervolgens gaan ze zelf aan de slag en leren ze aan de hand van concrete zoekopdrachten de zoekresultaten te interpreteren. Deze masterclass is beschikbaar tot en met 31 december 2023.
Het RKD beheert talrijke archieven met daarin technisch onderzoeksdocumentatie van gerenommeerde onderzoekers, zoals röntgenfilms, infraroodopnamen, verfmonster-documentatie en dendrochronologische rapporten. In deze masterclass maken studenten kennis met een variatie aan technische onderzoeksdata, de database RKDtechnical en krijgen ze een introductie op gangbare technisch onderzoekstechnieken in de vroegmoderne schilderkunst. Daarbij is ons uitgangspunt dat technisch onderzoek niet een op zichzelf staand doel is, maar een middel binnen het (kunsthistorisch) onderzoek.
Herkomstonderzoek is het onderzoek naar de eigendomsgeschiedenis van een kunstwerk. Die geschiedenis begint bij de maker, de kunstenaar, en eindigt bij de huidige eigenaar van het kunstwerk. Tijdens deze masterclass leren de studenten als een detective vragen te stellen en informatie te verzamelen over het kunstwerk. Hierbij leren ze gebruik te maken van de databases van het RKD en welke externe bronnen er zijn voor herkomstonderzoek.