Ontdek prentkunstenaar, schilder, frescoschilder Karel van Mander (I)

Naamvarianten

In dit veld worden niet-voorkeursnamen zoals die in bronnen zijn aangetroffen, vastgelegd en toegankelijk gemaakt. Dit zijn bijvoorbeeld andere schrijfwijzen, bijnamen of namen van getrouwde vrouwen met of juist zonder de achternaam van een echtgenoot.

: Mander, Carel van (I)
Mandere, Carel van
Van Mander, Karel
Van Mander, Carel

Kwalificaties: prentkunstenaar, schilder, frescoschilder, tekenaar, kunstenaarsbiograaf, toneelschrijver, hofschilder

Nationaliteit/school: Noord-Nederlands, Zuid-Nederlands

Geboren: Meulebeke 1548-05
born on a Sunday in May 1548 (so either 2, 9, 16, 23 or 30 May)

Overleden: Amsterdam (stad) 1606-09-11
Houbraken 1718

Familierelaties in dit veld wordt een familierelatie met één of meer andere kunstenaars vermeld.: son of Cornelis van Mander and Johanna van Beke, father of Karel van Mander II, grandfather of Karel van Mander III; brother of Cornelis (cloth merchant) and Adam (poet and painter)

Zie ook in dit veld vindt u verwijzingen naar een groepsnaam of naar de kunstenaars die deel uitma(a)k(t)en van de groep. Ook kunt u verwijzingen naar andere kunstenaars aantreffen als het gaat om samenwerking zonder dat er sprake is van een groep(snaam). Dit is bijvoorbeeld het geval bij kunstenaars die gedeelten in werken van een andere kunstenaar voor hun rekening hebben genomen (zoals bij P.P. Rubens en J. Brueghel I).

In the 'Schilderboeck' he wrote that he designed tapestries for Spiering: later he transferred this consignment to Hendrick Vroom, as he was unable to draw ships.

Deze persoon/entiteit in andere databases

98 treffers in RKDimages als kunstenaar
81 treffers in RKDlibrary als onderwerp
35 treffers in RKDlibrary als auteur
2 treffers in RKDlibrary als illustrator
401 treffers in RKDexcerpts als kunstenaar
2 treffers in RKDtechnical als onderzochte kunstenaar

Verder zoeken in RKDartists&

Biografische gegevens

Werkzaam in Hier wordt vermeld waar de kunstenaar (langere tijd) heeft gewerkt en in welke periode. Ook relevante studiereizen worden hier vermeld.

Tielt
attending the Latin school (Luijten et al. 1993)
Gent 1566 - 1567
studying with a Frech master; then first training by Lucas de Heere (Luijten et al. 1993)
Kortrijk (West-Vlaanderen) 1568 - 1569
pupil of Pieter Vlerick (Luijten et al. 1993)
Meulebeke 1569 - 1573
writing morality plays and poetry in his parent's house (Luijten et al. 1993)
Florence 1573 - 1574
met Giorgio Vasari here, working at the Duomo (Saur 2015)
Terni (stad) 1573
Palazzo Spada, possibly still in 1573
Rome 1574 - 1577
became friends with Bartholomeus Spranger
Krems 1577
painted fresco's there at the cemetery 'Gods-Acker'
Wenen (stad) 1577
worked on the decorations for the festive entrance of Emperor Rudolph II; collaborated with the sculptor Hans Mont (Saur 2015)
Neurenberg 1577
on his way home; admired the self-portrait of Albrecht Dürer
Meulebeke 1578 - 1580
c. ; fled the village with his new wife, escaping marauding Walloon soldiers, who sacked Meulebeke
Kortrijk (West-Vlaanderen) 1582
Brugge 1582
Haarlem (stad) 1583 - 1603
bought a house at the Kleine Houtstraat in 1592; member of the Guild of St. Luke in 1584; became friends with Goltzius and Cornelisz. van Haarlem, the period 1586-1590 termed 'the Haarlem Academy' ; 1583 became a member of the Chamber of rhetorics 'de witte anjelier'(White Carnation) Luijten et al. 1993)
Heemskerk (plaats) 1603 - 1604
Huis Zevenbergen; completing the 'Schilderboeck' (Luijten et al. 1993)
Amsterdam (stad) 1604-06 - 1606-09-11

geboren

werkzaam in

overleden

Relaties met andere kunstenaars

Leerling van In dit veld worden namen van leraren of leermeesters vermeld. Het gaat hier om die leermeesters die een relevante rol hebben gespeeld in de vorming van de leerling, dus niet om alle academieleraren die iemand heeft gehad. Zie ook het veld 'Opleiding'.: Heere, Lucas de
Vlerick, Pieter
Leraar van in dit veld worden namen van leerlingen vermeld. Het gaat hier om die leerlingen waarbij de leraar een relevante rol heeft gespeeld in diens vorming, dus niet om alle academieleerlingen die iemand heeft gehad. Zie ook het veld 'Opleiding'.: Engelsz., Cornelis
Hals, Frans (I)
Kemp, Nicolaes de (I)
Maes, Evert van der
Mander, Karel van (II)
Martens, Jacob
Musscher, Jacob van (I)
Pot, Hendrick
Venant, François

Before 1603 Hendrick Pot was a pupil of Karel van Mander I, according to Houbraken 1718. However, this is uncertain, as there may be a confusion with a namesake.
Navolger van: Coninxloo, Gillis van (II)
Invloed op In dit veld worden de kunstenaars vermeld op wie de beschreven kunstenaar invloed heeft gehad zonder dat er sprake was van een onderwijssituatie of van slaafse navolging.: Hendtzschel, Gottfried
Norgate, Edward

Onderwerpen In dit veld worden de diverse onderwerpscategorieën of genres vermeld die in het oeuvre van de beschreven kunstenaar voorkomen. De inhoud van dit veld is doorgaans meer gebaseerd op het aanwezige beeldmateriaal in het RKD dan op de literatuur.: genrevoorstelling, historie (genre), portret, landschap (genre), bloemstilleven, christelijk religieuze voorstelling, mythologie
In the 2nd edition of his 'Schilderboeck' of 1618 (1st ed. 1604) there is mention in his biography of a consignment of four flower paintings that had to be sent to Hamburg (Van der Willigen/Meijer 2003, p. 137).

Materiaal/techniek: olieverf

Lid van

Sint-Lucasgilde (Haarlem)

Literatuur

Literatuur in RKDLibrary: 81 treffers in RKDlibrary als onderwerp
35 treffers in RKDlibrary als auteur

Van Mander 1618 (contains his biography by an (unnamed) friend and colleague)
Baldinucci 1681-1728/1725-1730/1974-1975 , vol. 3, p. 545-551
Houbraken 1718-1721 , passim
Van der Aa 1852-1878 , vol. 12, 1 (1869), p. 126-132
Obreen 1877-1890 , vol.1, p. 294-296
Von Wurzbach 1906-1911 , vol. 2 (1910), p. 95-97 (as: Karel van Mander I)
Bredius 1915-1921 , vol. 5 (1918), p. 1733; vol. 7 (1921), p. 147
Noack 1927 , vol. 2, p. 379
Thieme/Becker 1907-1950 , vol. 23 (1929), p. 606-607 (as: Mander, Karel van (1))
Gerson 1942/1983 , p. 11, 137, 139, 217, 264, 281, 282, 392, 540
Hollstein et al. 1949-2010 , vol. 11 [1954], p. 163-165 (as: Karel van Mander I)
Witt Checklist 1978 , p. 188 (as: Mander, Karel, I van)
Emmens 1979 , passim
Haak 1984 , p. 166-172
Luijten et al. 1993 , p. 136-166, 310 (M.J. Bok, 'Art lovers and their paintings; Van Mander's 'Schilder-boeck' as a source for the history of the art market in the northern Netherlands'; biography by P. van Thiel)
Dacos/Meijer et al. 1995 , p. 249-250
Turner et al. 1996 , vol. 20, p. 244-250 (as:)
Briels 1997 , p. 356
The New Hollstein Dutch & Flemish 1993- , vol. 6 (1999); with an extensive introduction and appendix with work related drawings)
Saur 1999-2000 , vol. 6, p. 491 (as: Mander, Karel van (1548))
Goosens 2001 , p. 426
Boschloo/Grasman/Sman/Houten 2002 , p. 255-258 (S. Cohen-Willner, 'Karel van Mander's Italian itinerary: notes on the dates of his travels')
Van der Willigen/Meijer 2003 , p. 137 (as: Karel (I) van Mander)
Hartkamp-Jonxis/Smit 2004 , cat.nos 52a-c; p. 424-425
Balis 2005 , p. 253-270 (H. Cuvelier, 'Karel van Manders Buffonsche ghecken in Eensame historien: zinaanduidende tekens in voorstellingen met afwisselende elementen en een vrije ruimte met een beperkt aantal figuren')
Biesboer/Köhler et al. 2006 , p. 229-233 (I. van Thiel-Stroman, 'Karel van Mander‘)
Dixhoorn 2009 , passim
Heck 2009 , passim
Jonkman/Geudeker 2010 , p. 23 and passim
Büttner/Meier 2011 , p. 13-22 (H. Miedema, 'Karel Van Manders Blick auf Deutsche Maler')
Gottwald 2011 , passim
Tummers 2011 , passim
Atkins 2012 , passim
Brosens/Kelchtermans/Van der Stighelen 2012 , p. 11-51 (H. Miedema, 'Kinship and network in Karel van Mander')
Boers 2012 , passim
Dacos 2012 , passim
Bakker 2012 (Landscape and Religion) , passim
Fritzsche/Leonhard/Weber 2013 , p. 34-53 (Ph. Weiss, '"we(d)erschijn" als Kernbegriff des Diskussion des malerischen Lichts bei Karel van Mander')
Volmert 2013 , passim
Kern 2014 , passim
Saur 1992- , vol. 87 (2015), p. 1
Weststeijn 2015 , passim
Harnack 2018 , passim
Hall Kirch/Münch/Stewart 2019 , p. 144-169 (R. de Mambro Santos, ' Proteus for sale. The interplay of geography , history and pedagogy in Karel van Mander's "Schilder-Boeck"',)
Horn/Van Leeuwen 2021 [Houbraken Translated]

E.W. Moes, 'Aanteekeningen van Mr. Hendrik Houmes op Van Mander's Schilder-Boeck', Oud-Holland 7 (1889), p. 149-154
B.W.F. van Riemsdijk, 'Twee aanteekeningen uit Van Manders schilderboek', Oud-Holland 17 (1899), p. 123-124
Th. von Frimmel, 'Notizen', Blätter für Gemäldekunde 7/1 (1911), p. 15
O. Hirschmann, 'Beitrag zu einem Kommentar von Karel van Manders, "Grondt der edel vry schilder-const"', Oud-Holland 33 (1915), p. 81-86
L. Koch, 'Bredero is niet de schrijver van het levensbericht van Karel van Mander', Oud-Holland 44 (1927), p. 78-88
J.Q. van Regteren Altena, 'Carel van Mander', Elsevier's geïllustreerd maandschrift 93/3 (1937), p. 153-169
H. van de Waal, 'Nieuwe bijzonderheden over Carel van Mander's Haarlemschen tijd', Oud-Holland 54 (1937), p. 21-23
A. Welcker, 'Karel van Mander als ontwerper voor zilversmeden', Oud-Holland 68 (1953), p. 127-135 and Oud-Holland 70 (1955), p. 46-49
H. Miedema, 'Boekbespreking: Van Manders Schilder-Boeck in reproductie', Simiolus 4 (1970), p. 49-53
R. Genaille, 'Carel van Mander et la jeunesse de Bruegel l'Ancien', Jaarboek van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (1982), p. 119-151
Chr. Dittrich, 'Unbekannte Zeichungen im Kupferstich-Kabinett Dresden', Dresdener Kunstblätter 29 (1985), p. 130-137
E. Grasman, review of Miedema 1984, Simiolus 16 (1986), p. 70-72
J. Muylle, 'Schilderkunst en kunstenaarsbiografieën als specula. Metafoor, fictie en historiciteit', De zeventiende eeuw 2/1 (1986), p. 57-74
E.K.J. Reznicek, 'Karel van Mander as a Fresco Painter', Mercury (1989), no. 10, p. 11-14
P.E.L.Verkuyl, Zoeklicht op Van Manders Olijf-bergh', Doopsgezinde Bijdragen 16 (1990), p. 49-64
H. Miedema, ' Een schilderij van Karel van Mander de Oude (1548-1606): een doopsgezinde interpretatie', Doopsgezinde Bijdragen 16 (1990), p. 113-128
T. van Bueren, ''de beste Schilders van het ganstsche Nederlandt'. Karel van Mander en het Haarlemse cultuurbeleid 1603-1606', Oud Holland 105 (1991), p. 291-305
H. Miedema, 'Het leven van Hendrick Goltzius (1558-1617) met parafrase en commentaar', Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 42/43 (1991-'92), p. 13-76
M. Leesberg, 'Goltzius, Karel van Manders 'Mecenas groot' ', Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 42/43 (1991-'92), p. 413-426
W.S. Melion, ‘Memory and the kinship of writing and picturing in the early seventeenth-century Netherlands’, Word & Image 8 (1992), no. 1, p. 48-70, passim
H. Duits, 'Het leven van Karel van Mander. Kunstenaarsleven of schrijversbiografie?', De zeventiende eeuw 9 (1993), no. 2, p. 117-136
E.K.J. Reznicek, 'Een en ander over Van Mander', Oud Holland 107 (1993), p. 75-83
M. Leesberg, 'Karel van Mander as a painter', Simiolus 22 (1993-'94), p. 5-57
H. Miedema, 'Karel van Mander: did he write literature?', Simiolus 22 (1993-'94), p. 58-64
B. Bakker, 'Schilderachtig: discussions of a seventeenth-century term and concept', Simiolus 23 (1995), p. 147-162
N. Veldhorst, '"Elc hoor met vlijt": Van Manders leerzang "Bethlehem" als gedramatiseerde kerstboodschap', Doopsgezinde Bijdragen 21 (1995), p. 21-38
H. Prins, 'Boek twee van Karel van Manders Wtbeeldinge: de hiërogliefen', De zeventiende eeuw 11 (1995), p. 97-102
A. Desprechins de Gaesebeke, 'Une Tenture d'Amadis de Gaule tissée à Delft d'après les cartons de Karel van Mander', Gazette des Beaux-Arts 28 (1996), p. 253–263
H. Miedema, 'Pieter Bruegel weer; en de geloofwaardigheid van Karel van Mander', Jaarboek van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen 1998, p. 309-327
E.K.J. Reznicek, ‘Karel van Mander as a fresco painter’; Hoogsteder-Naumann Mercury (1989), no. 10, p. 11-14
A. Golahny, 'Insights into the Dutch Vasari: Carel van Mander's life of Titian', Canadian Journal of Netherlandic Studies 21/1 (2000), p. 8-17
P. Taylor, review of Miedema 1994-1999, Oud Holland 115 (2001-2002), p. 131-154
M. Raspe, '"Strijdt tegen Onverstandt". Das Urteil des Midas und die Virtus der Landschaftsmalerei bei Gillis van Coninxloo, Karel van Mander und Hendrick Goltzius’, Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 54 (2003), p. 141-171
E. Juntunen, 'Rubens, Van Mander und Goltzius. Juno and Argus und der kunsttheoretische Diskurs in den nördlichen Niederlanden', Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 55 (2004), p. 244-269
E. Juntunen, 'Rubens, Van Mander und Goltzius. "Juno und Argus" und der kunsttheoretische Diskurs in den nördlichen Niederlanden', Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 55 (2004), p. 245-269
W. Waterschoot, 'Het boek en de man. Karel van Manders Schilder-Boeck', Jaarboek van het Nederlands Genootschap van bibliofielen 13 (2005), p. 76-124
M. Diaz Padrón, '''La continencia de escipión'' de Van Dyck, del Alcázar de Madrid, identificada en la Christ Church de Oxford', Goya (2006), no. 311, p. 85-94
E. Kepetzis, 'Der Bethlehemitische Kindermord in der Kunstliteratur: Vasari, Van Mander und die Darstellungen des Rubens', Zeitschrift für Kunstgeschichte 69 (2006), p. 169-193
H. Battjes, 'Het netwerk van Hendrik de Keyser, rederijker en lootjesverkoper', Jaarboek Amstelodamum 99 (2007), p. 80-133; p. 118-120
E. Hartkamp-Jonxis, 'Drie wandtapijten uit een reeks met voorstellingen uit Ovidius' 'Matemorfosen' ', Bulletin van de Vereniging Rembrandt 19 (2009), no. 1, p. 14-18
Chr. Vöhringer (ed.), Kunstliteratur der Neuzeit. Eine kommentierte Anthologie, Darmstadt 2010, p. 121-124
W. Lash and K. Meerhoff, 'Olivier - Guevara - Poupo: drie opmerkelijke bronnen voor Van Manders Wtlegghingh op den Metamorphosis', De Zeventiende Eeuw 20 (2010), p. 21-52
N. Schiller, 'Desire and dissimulation: laughter as an expressive behavior in Karel van Mander's Den grondt der edel vry schilder-const (1604)', Netherlands Yearbook for History of Art 60 (2010), p. 83-107
F. Gottwald, 'Rembrandts sogenannte 'Physiognomische studie' im Kontext von Humanismus und Neostoizismus', Netherlands Yearbook for History of Art 60 (2010), p. 203-231
M.C. Plomp, 'Uitgelicht. Teylers Museum verwerft zeldzame tekening Karel van Mander', Teylers Magazijn 30 (2010), no. 110, p. 14
M.C. Plomp, ''Wie wat bewaart, die heeft wat'', Bulletin van de Vereniging Rembrandt 21 (2011), no. 2, p. 14-16
H. Miedema, 'Discussiedossier. Rembrandt en de regels van de kunst', De Zeventiende Eeuw 27 (2011), p. 102-107
J. Stumpel, 'A note on the intended audiences for Van Mander's Schilder-boeck', Simiolus 35 (2011), p. 40-60
S. Pierguidi, 'Studio dal naturale e eclettismo nello Schilder-Boeck di Karel van Mander', Incontri 27 (2012), no. 2, p. 13-22
H. Miedema, 'De ontwikkeling van de kunsttheorie in de Hollandse Gouden Eeuw II. Karel van Mander', Oud Holland 126 (2013), p. 17-30
Th. Weststijn, 'The gender of colors in Dutch art theory', Netherlands Yearbook for History of Art 62 (2012), p. 176-201
S. Cohen-Willner, 'Between painter and painter stands a tall mountain. Van Mander's Italian Lives as a source for instructing artists in the 'deelen der consten'', Netherlands Yearbook for History of Art 63 (2013), p. 348-383
A.M. Hyman, 'Brushes, burins and flesh: the graphic art of Karel van Mander's Haarlem Academy', Representations (Spring 2016), no. 134, p. 1-28
H. Miedema, 'Karel van Mander I', in: Roding 2020, p. 10-36

H. Cuvelier-Bijloos, Onderzoek naar de inhoud van het begrip "inventie" in het Schilder-Boeck van Karel van Mander (1604), diss. in preparation, Brussels, Vrije Univeristeit, Prof.dr. Lambrecht (Bron: Kunstchronik 9/10 (2003), p. 535)

Documentatie RKD

In dit veld worden de standplaatsen vermeld van documentatiemateriaal in het RKD. De meeste standplaatsen verwijzen naar de kunsthistorische beelddocumentatie. Daarnaast treft u verwijzingen naar persdocumentatie aan (knipsels en klein drukwerk).

Project: Gerson Digital : Oostenrijk
Gerson Digital : Italië
Nederlandse kunstenaars in Rome

Externe links: this artist in Dictionay of Art Historians
this artist in Ecartico

Permalink: https://rkd.nl/explore/artists/52262

Ingevoerd op: 1992-01-17; Laatste wijziging: 2023-05-16

Explore

Karel van Mander (I)

Reacties

Mijn selecties