Aelbert Cuyp in Engeland. Receptie en reproductie

november 2021 - april 2022

Schilder Aelbert Cuyp (1620-1691) werd bekend door zijn zonnige Hollandse rivierlandschappen, bevolkt met koeien. In de late achttiende eeuw werden de schilderijen van Cuyp razend populair bij Engelse verzamelaars. Het RKD deed onderzoek naar de verspreiding van het werk van de landschapsschilder en opent in november de expositie Aelbert Cuyp in Engeland. Receptie en reproductie.

Reproductiegrafiek

Tegenwoordig komen bekende schilderijen terug op posters, internet en mokken. Zo kan een kunstwerk helder op je netvlies staan, zonder dat je het ooit in het echt hebt gezien. In de late achttiende waren er nog geen foto’s, toch raakte het werk van Aelbert Cuyp algemeen bekend in Engeland. Dit gebeurde met name door reproductiegrafiek – prenten gemaakt naar voorbeeld van schilderijen. Engelse verzamelaars speelden een significante rol hierin: zij gaven collectiecatalogi uit met prenten van de schilderijen in hun bezit. Ook kunsthandelaar William Baillie was een belangrijk figuur. Hij maakte zelf prenten, één van zijn mooiste is de mezzotint van Koeien bij nacht, naar een schilderij van Cuyp dat tegenwoordig niet meer bekend is.

1. William Baillie naar Aelbert Cuyp, Koeien bij nacht, 1773, collectie RKD
2. Prent uit Prospectus of the British Gallery of engravings, Londen 1807, collectie RKD

Cuypmanie

In de tentoonstelling Aelbert Cuyp in Engeland. Receptie en reproductie wordt aan de hand van collectiecatalogi en originele prenten uit de collectie van het RKD zichtbaar hoe populair Cuyp in Engeland was. Zijn kunst werd gekocht door bekende Engelse verzamelaars zoals John Stuart, 3rd Earl of Bute en Francis Egerton, 3rd Duke of Bridgewater. Die hielden hun collectie niet voor zichzelf, zoals te zien is aan de vele prenten die werden gemaakt van de werken in hun bezit. Een gevolg van deze ‘Cuypmanie’ was dat Cuyps kunst veel navolging kreeg. Zijn schilderijen vormden een belangrijke inspiratiebron voor negentiende-eeuwse Engelse kunstenaars, zoals Thomas Gainsborough, John Constable en William Turner. Vooral de idyllische sfeer, het water, de weerseffecten en het vee in zijn werken werden bijzonder gewaardeerd overzee.

1. Aelbert Cuyp, Rivierlandschap met ruiters, ca. 1655-1660, Rijksmuseum Amsterdam
2. Aelbert Cuyp, De melkster, ca. 1655, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam

Expositie bij het RKD

De expositie bij het RKD vormt een thematische aanvulling op de grote tentoonstelling In het licht van Cuyp die vanaf oktober te zien is in het Dordrechts Museum. RKD-conservatoren Rieke van Leeuwen en Ellis Dullaart deden onderzoek naar de receptie van Cuyp, leverden bijdragen aan de tentoonstellingscatalogus en stelden de expositie in het RKD samen. Aelbert Cuyp in Engeland is te zien van 4 november 2021 tot april 2022 in de vernieuwde publieksruimte.

1. Aelbert Cuyp, Landschap met fluitspelende herder, 1645, collectie Dordrechts Museum
2. John Henry Wright naar Aelbert Cuyp, The Piping Herdsman, 1815, collectie RKD