RKD Netherland Institute for art History
Het archief werd samengesteld door de bekende schilder en zakenman Hendrik Willem Mesdag (1831-1915), die als regeringscommissaris verantwoordelijk was voor organisatie van de tentoonstelling van Nederlandse kunst in St. Louis. Het materiaal over Mesdags werkzaamheden voor deze tentoonstelling maakte deel uit van een schenking van mej. W.H.A. van Houten uit 1970 en omvat onder andere een reeks zaalfoto's, ingevulde inschrijvingsformulieren en een verzameling van ca. 25 brieven van en aan Mesdag en andere betrokkenen. De documenten bevatten waardevolle informatie over de geschiedenis van individuele schilderijen en geven daarnaast een bijzonder kijkje achter de schermen van de tentoonstelling.
Zo blijkt uit het archief bijvoorbeeld dat George Hendrik Breitner twee werken naar de tentoonstelling inzond die nu beide onderdeel van de collectie van het Rijksmuseum zijn: De Singelbrug bij de Paleisstraat in Amsterdam en Het Damrak in Amsterdam. Op de zaalfoto's in het archief is te zien dat deze schilderijen op de tentoonstelling de centrale en dus beste plaats aan de muur hadden kregen. Breitners werk werd ook met veel lof ontvangen door de Amerikaanse pers en bovendien door de internationale jury bekroond met een gouden medaille.
Desondanks schijnt geen van beide werken verkocht te zijn. Mogelijk had dit te maken met de vraagprijzen, die behoorlijk aan de hoge kant waren. De Singelbrug was bijvoorbeeld een jaar eerder (1903) nog voor f 5.250,- van eigenaar gewisseld, maar in St. Louis werd in eerste instantie bijna het drievoudige voor het werk gevraagd. Wellicht hoopte men een klapper te kunnen maken bij het welvarende Amerikaanse koperspubliek. Op Breitners deelnamebiljet is te zien dat de prijzen later zijn doorgehaald en naar beneden zijn bijgesteld.
Het verkoopcijfer op de Nederlandse kunstafdeling viel in het geheel tegen. In een brief aan Mesdag spreekt Halsey C. Ives – het Amerikaanse hoofd van de afdeling schone kunst op de Wereldtentoonstelling – zijn vermoeden uit dat dit deels te wijten was aan de torenhoge prijzen die de jonge Hollandse kunstenaars daar voor hun werken vroegen.
Mesdag zelf rekende de tegenvallende verkopen toe aan het feit dat "St. Louis niet tot de best aangeschreven steden behoort," zoals hij het formuleerde in zijn afsluitende rapport. Desondanks beschouwde hij de onderneming als een succes, en sprak zijn vertrouwen uit dat in de toekomst zou blijken dat "deze Tentoonstelling ten bate is geweest van de Nederlandsche Kunstenaars."
Julia Krikke volgde de onderzoeksmaster Arts of the Netherlands aan de Universiteit van Amsterdam. Ze liep elf maanden stage op het RKD en deed hier haar afstudeeronderzoek naar de presentatie en receptie van eigentijdse Nederlandse kunst in de Verenigde Staten rond 1900 onder begeleiding van Chris Stolwijk.