Archief Hollandsche Kunstenaarskring

 Archief Hollandsche Kunstenaarskring

In februari 2020 verwierf het RKD het archief van de Hollandsche Kunstenaarskring. Het bevat in totaal 31 stukken, waaronder tot nog toe onbekende brieven van onder andere Mondriaan, Sluijters, Gestel en (Charley) Toorop.

Reilen en zeilen

De brieven en kattebelletjes uit de periode 1914-1957 geven voor het eerst meer inzicht in het reilen en zeilen van de vooruitstrevende kunstenaarsvereniging. Omdat er geen jury was waren de zittende leden onder meer verantwoordelijk voor het voordragen van nieuwe leden. Uit de vier tot nog toe onbekende brieven van Piet Mondriaan blijkt dat hij zijn vrienden Peter AlmaAlbert Hulshoff Pol en Bart van der Leck aanbeveelt als lid. Ondanks de andere – minder radicaal abstracte – koers die zij varen. Het recent verworven archief vormt slechts een fractie van wat er aan correspondentie moet zijn geweest, maar is waarschijnlijk het enige bewaard gebleven archiefdeel van de Hollandsche Kunstenaarskring.

Hollandsche Kunstenaarskring

De Hollandsche Kunstenaarskring werd opgericht in de zomer van 1913, toen enkele leden van vereniging Sint Lucas zich losmaakten van de in hun ogen behoudende vereniging. Het betrof een nieuwe lichting kunstenaars, vanwege hun kleurgebruik ‘de blauwen’ genoemd, die zich afzette tegen de conservatief schilderende ‘bruinen’, die bestonden uit volgers van de Haagse School. Tot de ‘blauwen’ behoorden Leo Gestel, Kees Maks en Hendrik Jan Wolter. De door hen opgerichte Hollandsche Kunstenaarskring was een kleine vereniging met ongeveer twintig leden. De zorgvuldig geballoteerde kunstenaars, waaronder Piet Mondriaan, Jan Sluijters, Leo Gestel, Charley Toorop, Lodewijk Schelfhout en Valentijn Edgar van Uytvanck, exposeerden op vaak spraakmakende, jaarlijkse tentoonstellingen in het Stedelijk Museum te Amsterdam.

Mondriaan Editieproject

De brieven van Mondriaan zullen worden toegevoegd aan het door RKD en Huygens ING geleide Mondriaan Editieproject: de digitale, wetenschappelijke uitgave van de complete correspondentie en theoretische geschriften van Piet Mondriaan. Meer informatie op www.mondrianpapers.org.

 Archief Hollandsche Kunstenaarskring
Correspondentie aan de Hollandsche Kunstenaarskring: een schets van Matthieu Wiegman, circa 1916 en een briefkaart van Piet Mondriaan, 1923.
Collectie RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis