De netwerken van zeventiende-eeuwse Brusselse schilders
In oktober verscheen het boek Painters and Communities in Seventeenth-Century Brussels: A Social History of Art, geschreven door RKD-conservator Rudy Jos Beerens en uitgegeven door Leuven University Press. In deze publicatie onderzoekt Beerens de wisselwerking tussen sociale structuren en artistieke productie in vroegmodern Brussel. Het boek biedt een eerste overzicht van de vele schilders die in de hofstad van de Zuidelijke Nederlanden actief waren.
Een sociale kunstgeschiedenis
De laatste jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor de sociale en professionele netwerken van kunstenaars uit het verleden. Kunsthistorici doen uitgebreid onderzoek naar wie in contact stond met wie, en welke invloed deze connecties hadden op de kunstproductie. Waar veel van deze studies zich focussen op het persoonlijke netwerk van een enkele – vaak uitzonderlijke – kunstenaar, richt dit boek zich op de sociale geschiedenis van alle 353 schilders die tussen 1599 en 1706 lid werden van het Brusselse schildersgilde.
Painters and Communities in Seventeenth-Century Brussels biedt hiermee een breder kader om terugkerende patronen te identificeren en om het belang van specifieke relaties voor de artistieke en ondernemende strategieën van schilders beter te begrijpen. Het geeft nieuwe inzichten in hoe sociale structuren en netwerken de loopbaan van Brusselse meesters hebben beïnvloed, en toont aan dat het succes van een kunstenaar niet enkel het gevolg was van artistiek talent.
Innovatieve methoden
Om de sociale levens van zeventiende-eeuwse Brusselse schilders te onderzoeken, combineerde Rudy Jos Beerens traditionele en vernieuwende methoden. Archiefonderzoek en digitale technieken vormden de kern van zijn aanpak. Om de relaties en bredere patronen binnen de schildergemeenschap te analyseren en visualiseren, heeft Beerens systematisch gegevens uit historische bronnen zoals lidmaatschaps- en parochieregisters verzameld. Daarnaast heeft hij gebruik gemaakt van kwantitatieve methoden zoals netwerkanalyse. Kwalitatief onderzoek, aan de hand van case studies, biedt hieraan context en verdieping voor een beter begrip van individuele kunstenaars en hun persoonlijke dynamieken. Aan de hand van deze combinatie belicht Beerens in dit boek zowel de bredere sociale structuren als de persoonlijke relaties die de artistieke productie hebben beïnvloed.
3. Daniel en Jan Baptist van Heil, De infante Isabella in de tuinen van het Coudenbergpaleis, ca. 1630, Museum van de stad Brussel
Boekpresentatie op het RKD
Ter gelegenheid van de publicatie Painters and Communities in Seventeenth-Century Brussels organiseert het RKD op dinsdag 29 oktober een boekpresentatie. Tijdens deze bijeenkomst zal Rudy Jos Beerens zijn onderzoek en bevindingen toelichten, gevolgd door een vragenronde en de gelegenheid om verder te spreken onder het genot van een borrel. Geïnteresseerden zijn van harte welkom om deze gebeurtenis bij te wonen. Meer informatie over deze boekpresentatie staat op de website.
Painters and Communities in Seventeenth-Century Brussels: A Social History of Art verschijnt in het Engels en telt 318 pagina’s. Het rijk geïllustreerde boek heeft een formaat van 17 x 24,4 cm. Dankzij steun van de Vrienden van het RKD kon het boek in kleur worden gedrukt. Het is via open-access beschikbaar in digitale vorm en fysiek te bestellen voor € 49,- via Leuven University Press en de webshop van het RKD. Lees ook het interview met Rudy Jos Beerens op de website van Leuven University Press.