Gevelsteen Herman Saftleven onthuld
Op 14 januari is in het centrum van Utrecht een gevelsteen onthuld ter ere van Herman Saftleven (1609-1685). De herdenkingssteen is ontworpen en vervaardigd door beeldhouwer Toon Rijkers. Het idee voor de plaatsing kwam van Laurens Schoemaker, conservator topografie van het RKD.
2. De gevelsteen in de voorgevel van Achter Sint Pieter 7, foto Paul van Winden
Woonhuis van Herman Saftleven
De steen is ingemetseld in de voorgevel van het pand Achter Sint Pieter 7, waar Saftleven een groot deel van zijn leven heeft gewoond en gewerkt. Samen met zijn vrouw Anna van Vliet (ca. 1613-1684), die lid was van het Utrechtse goudsmidsgilde, stichtte hij hier een gezin. Op deze locatie maakte hij meer dan duizend tekeningen, prenten en schilderijen.
Ontwerp van de gevelsteen
Toon Rijkers baseerde het ontwerp van de gevelsteen op een tekening van Herman Saftleven in Het Utrechts Archief en op een tekening van hem in de National Galleries of Scotland in Edinburgh. Op het Utrechtse blad, dat dateert van ná de verwoestende zomerstorm van 1674, zijn de puinhopen van het ingestorte middenschip van de Domkerk te zien, met daarachter de Domtoren die nog overeind staat. De kleine tekening in Edinburgh toont Herman Saftleven aan het werk. Hij tekent op een los vel op een tekenplank, die leunt tegen een stok die hij in de grond heeft gestoken.
4. Herman Saftleven, De kunstenaar aan het werk, 1672, collectie National Galleries of Scotland, Edinburgh
RKD Study over Saftleven
De gevelsteen werd onthuld door de Utrechtse wethouder van cultuur Eva Oosters en initiatiefnemer Laurens Schoemaker. Laatstgenoemde schreef in 2022 het boekje Wandelen over de Utrechtse stadswal. Tekeningen van toen en foto's van nu, waarin tekeningen van Saftleven worden afgezet tegen foto's van de situatie in onze tijd door Maite Meijlink. Samen met Frans Kipp en Jeroen Kapelle publiceerde Schoemaker in 2024 de online RKD Study In de voetsporen van Herman Saftleven: De Utrechtse stadswaltekeningen.
De gevelsteen – een gezamenlijk project van het Utrechts Geveltekenfonds en vereniging Oud-Utrecht – kon worden gerealiseerd dankzij financiële bijdragen van Centrummanagement Utrecht (CMU), gemeente Utrecht, vereniging Oud-Utrecht en de huidige bewoners van het pand Achter Sint Pieter 7.