RKD podcast: Cornelis Kruseman
De derde podcast van het RKD in samenwerking met Caspar Stalenhoef is verschenen op onder andere Spotify en Apple Podcasts. In deze aflevering spreekt Caspar met RKD-conservator Eva Geudeker over haar promotieonderzoek naar het leven en werk van de in Amsterdam geboren schilder Cornelis Kruseman (1797-1857).
Een gedreven kunstenaar
Cornelis Kruseman is een zeer gedreven kunstenaar die zijn eigen weg zoekt. Met het maken van portretten en genrevoorstellingen heeft hij al op jonge leeftijd een vaste inkomstenbron, maar zijn ambitie is om historieschilder te worden. In 1821 reist hij als één van de weinige Nederlandse kunstenaars op eigen kosten naar Rome, waar hij 3,5 jaar verblijft. Hij maakt zich de meer internationale neoclassicistische schilderstijl eigen, die zijn hele verdere oeuvre karakteriseert. Tijdens zijn reis schrijft hij brieven aan zijn familie en maakt hij notities, waarvan een selectie na terugkomst in Nederland wordt gepubliceerd. Daarmee zet hij zichzelf neer als kunstenaar die wat van de wereld heeft gezien.
Nader bij het vuur
Terug in Amsterdam timmert hij meteen aan de weg door als eerste Nederlandse kunstenaar een solotentoonstelling te organiseren. Ook exposeert de kunstenaar op de Haarlemse tentoonstelling van Levende Meesters. Echter het gebrek aan interessante bestellingen doet Kruseman verhuizen naar Den Haag, alles om in beeld te komen bij betere opdrachtgevers. Eenmaal daar gesetteld schrijft hij aan zijn goede vriend en beeldhouwer Louis Royer: ‘[…] hier in de Residentie zit ik aan een veel beter kantoor, veel nader bij het vuur en warm mij goed, dat is, hier heb ik gelegenheid om connecties met leden van den hoogsten rang te maken.’
2. Cornelis Kruseman, Godsvrucht, 1823, 153 × 122,5 cm, Rijksmuseum Amsterdam
3. Cornelis Kruseman, Kruisdraging, 1851, 300 x 198 cm, Stichting Cornelis Kruseman - J.M.C. Ising, bruikleen Museum Catharijneconvent, Utrecht
Levenswandel in een podcast
In de podcast vertelt Eva over haar onderzoek naar de levenswandel van Kruseman en hoe ze de kunstenaar en zijn beweegredenen en ambities leert kennen door het lezen van zijn brieven, waaronder die aan Royer. Kruseman heeft zijn hele leven lang een plan voor ogen. Door zijn sterke karakter, harde werken en geloof in zichzelf behaalt hij zijn doel. Kruseman wordt één van de best betaalde kunstenaars van zijn tijd en zijn portretten, Bijbelse onderwerpen en Italiaanse genrevoorstellingen worden zeer gewaardeerd aan het hof en door verzamelaars in binnen- en buitenland. Eva vertelt hoe Kruseman zijn meest prestigieuze schilderijen, zoals Kruisdraging, aan het publiek tentoonstelt voordat hij ze naar opdrachtgever Jhr. Jan Elias Huydecoper brengt. De schilder blijft altijd bezig met een volgende stap in zijn carrière.
Stichting Cornelis Kruseman - J.M.C. Ising
Tegenwoordig is Krusemans werk in verschillende Nederlandse musea te zien, waaronder het Rijksmuseum. De grootste verzameling van zijn schilderijen is in het bezit van de Stichting Cornelis Kruseman - J.M.C. Ising. Deze stichting werd in 1996 opgericht door Jozina Maria Cornelia Ising (1899-1996), een nazaat van de oudere broer van Cornelis Kruseman. Zij heeft tot doel het vergroten van de bekendheid van Kruseman en zijn werk en steunt onder meer het onderzoek van Eva Geudeker voor haar dissertatie. De collectie is op afspraak te bezichtigen aan de Lange Vijverberg 16 in Den Haag.