Cornelis Kruseman staat centraal in nieuwe RKD Study

Ambitie als historieschilder

Cornelis Kruseman is op jonge leeftijd al een gewaardeerd schilder van portretten en genrevoorstellingen. Maar zijn ambitie reikt verder, hij wil historieschilder worden. In 1821 reist hij op eigen kosten naar Rome, waar hij ruim drie jaar verblijft. Daar maakt hij zich de meer internationale neoclassicistische schilderstijl eigen, die zijn hele verdere oeuvre zal karakteriseren. Kruseman introduceert als eerste Nederlandse kunstenaar het Italiaanse volksleven als onderwerp in de Nederlandse schilderkunst. Met deze, voor Nederlandse begrippen, aparte schilderstijl en onderwerpskeuze onderscheidt hij zich op de vaderlandse kunstmarkt. 

Kunstenaar met eerste Nederlandse solotentoonstelling

Krusemans succes komt zeker niet vanzelf: hij moet aan de slag met zijn eigen promotie aangezien in de vroege negentiende eeuw er nog geen kunsthandelaren zijn die dat doen. Zo organiseert hij als eerste Nederlandse kunstenaar solotentoonstellingen van zijn meest recente werk. Een ander belangrijk promotioneel wapenfeit is Krusemans publicatie in 1826 van zijn Italiaanse reisverslag onder de titel Aanteekeningen van C. Kruseman, betrekkelijk deszelfs kunstreis en verblijf in Italië. Krusemans harde werken wordt beloond. Hij wordt één van de best betaalde kunstenaars van zijn tijd en krijgt enkele lucratieve opdrachten voor het schilderen van monumentale historiestukken, zelfs van koning Willem I en koning Willem II.

Onderzoek naar een gedreven kunstenaar

Eva Geudeker, conservator beeldende kunst 1700-1900 bij het RKD, deed uitgebreid onderzoek naar Kruseman in archieven in Nederland, België en Italië. Samen met haar vondst bij nazaten van het Archief Familie Kruseman en de vele door Kruseman geschreven brieven kreeg ze een goed beeld van zijn ideeën, opvattingen en klantenkring. Geudeker traceerde bovendien ongeveer tweederde van Krusemans oeuvre dat uit ruim driehonderd schilderijen bestaat. Meer dan tweehonderd daarvan zijn portretten, enkele tientallen betreffen genrestukken en tot slot zijn er ruim dertig historiestukken. Daarmee is voor het eerst een nieuwe analyse van Krusemans stijlontwikkeling en zijn schilderkunstige idealen mogelijk geworden. 

RKD Study

Het resultaat van het onderzoek van Geudeker is nu voor iedereen toegankelijk in de nieuwste RKD Study. Deze online publicatie bevat de oeuvrecatalogus van de schilderijen van Kruseman, voorafgegaan door acht inleidende hoofdstukken. Het geeft, met onder andere een overzicht van Krusemans levensloop, context voor het ontstaan van zijn oeuvre. Het onderzoek van Eva Geudeker is mogelijk gemaakt dankzij de steun van de Stichting Cornelis Kruseman - J.M.C. Ising, de Stichting Haverkorn van Rijsewijk en de Stichting Gifted Art.

Beluister hier de aflevering van de RKD podcast waarin Eva Geudeker vertelt over haar onderzoek naar de levenswandel van Kruseman en hoe ze de kunstenaar en zijn beweegredenen en ambities leert kennen door het lezen van zijn brieven.