Oproep: Merken op paneel- en koperschilderijen voor Marks on Art Database
Het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis ontwikkelt een open access database met merktekens op kunstvoorwerpen, Marks on Art. Zelfs voor experts zijn merktekens op kunstwerken vaak moeilijk te interpreteren, dus een betrouwbare en makkelijk toegankelijke database is een langdurige wens in het veld van kunstgeschiedenis en conservering.
Merken op paneel en koper
De huidige projectfase richt zich specifiek op de digitalisering, identificatie en digitale publicatie van makers- en gildemerken op de achterzijde van zestiende- en zeventiende-eeuwse Hollandse en Vlaamse schilderijen op panelen en koperen dragers. Al eerder werd bij het RKD gestart met het documenteren van merktekens op middeleeuwse beeldhouwkunst. Paneelmakers en koperplaatslagers markeerden hun productie met een persoonlijk merkteken, vaak een monogram. Na een kwaliteitscontrole voorzag ook het plaatselijke Sint Lucasgilde de goedgekeurde dragers van een keurmerk. Een combinatie van deze merken levert daarom unieke informatie op over de datering van het kunstwerk, de plaats van vervaardiging, de maker en de handel. Het RKD roept onderzoekers, conservatoren en restauratoren op om foto's in te sturen van schilderijen met makersmerken en/of gildemerken.
De doelstellingen van het project
Het project Marks on Art is een nauwe samenwerking met prof. em. dr. Jørgen Wadum. Het uitgangspunt is Wadums unieke dataset van duizenden merken, verzameld sinds de jaren tachtig tijdens bezoeken aan collecties en veilinghuizen. Vanaf januari 2025 wil het RKD deze dataset presenteren in zijn duurzame en vrij beschikbare database infrastructuur, zodat kruisverbanden kunnen worden gelegd tussen kunstwerk, kunstenaar en technische onderzoeksgegevens, zoals dendrochronologische onderzoeksresultaten. Daarnaast zal een herziene en uitgebreide versie van Wadums artikel ‘The Antwerp Brand on paintings on panel’ uit 1998 worden gepubliceerd in het open access publicatieplatform RKD Studies. Dit project ontving een genereuze subsidie van het Getty Conservation Institute (GCI), die Wadum een Conservation Guest Scholarship van drie maanden verschafte, en een Digital Art History Grant van de Samuel H. Kress Foundation. Recent kende het Mondriaan Fonds een subsidie toe in het kader van Internationale Samenwerkingsprojecten Erfgoedinstellingen.
Medewerking gevraagd
Indien u zestiende- en zeventiende-eeuwse Hollandse en Vlaamse schilderijen met merktekens van paneelmakers, koperslagers en/of gildemerken in uw collectie heeft, neem alstublieft contact op met projectleider dr. Angela Jager via marksonart@rkd.nl. U wordt vriendelijk verzocht gegevens en hoge resolutie digitale foto's van de schilderijen met merken te delen, en mee te werken aan de toekomstige database door het RKD een licentie te verlenen om deze te reproduceren in de RKD-databases, de website en op het digitale publicatieplatform RKD Studies. Hoge resolutie afbeeldingen van deze schilderijen en merken in combinatie met actuele informatie over de kunstwerken zijn van grote waarde voor toekomstig kunsthistorisch onderzoek.
