Vanaf 1 december openbaar: kunstenaarsarchief van Erwin de Vries
Het RKD ontving in 2021 het archief van toonaangevend beeldhouwer en schilder Erwin de Vries (1929-2018). De Surinaamse kunstenaar liet met name documentatie, correspondentie en schetsen van zijn kunstwerken na, waarvan het Nationaal Monument Slavernijverleden het meest bekend is. Per 1 december 2022 is het archief voor iedereen opengesteld bij het RKD in Den Haag.
Geboren in Paramaribo
Erwin de Vries werd in Paramaribo geboren en verhuisde op zijn achttiende naar Nederland voor zijn opleiding aan de kunstacademie in Den Haag. In 1958 begon hij aan de studie beeldhouwen aan de Rijksakademie in Amsterdam. Na zijn opleidingen maakte hij snel naam als toonaangevend beeldhouwer en schilder. Zo kreeg hij maar liefst twee solotentoonstellingen in het Stedelijk Museum Amsterdam (in 1970 en 1998), wat geen Surinaamse kunstenaar voor of na hem tot nu toe gelukt is. Hij verhuisde in 1984 definitief terug naar Paramaribo en zette daar zijn succesvolle loopbaan voort. Zijn beeldhouwwerk is vooral bekend, maar hij maakte ook ander werk. In zijn schilderijen en tekeningen speelt erotiek een belangrijke rol en domineert het vrouwelijk naakt.
2. Documentatie in het archief van Erwin de Vries, 2021, collectie RKD
Bekende beeldhouwwerken
Het beeldhouwwerk van Erwin de Vries is soms figuratief, soms abstract, meestal abstraherend en sluit aan bij de expressieve vormentaal van Cobra. In Nederland is zijn opvallendste werk het Nationaal Monument Slavernijverleden uit 2002 in het Amsterdamse Oosterpark, de plek van de jaarlijkse herdenking van de afschaffing van de slavernij. Ook maakte hij borstbeelden van bekende Nederlanders, zoals Rudi Fuchs, Simon Carmiggelt, Toon Hermans, Ivo Opstelten en Clarence Seedorf. Als beeldhouwer verbeeldde hij de vorming van de zelfstandige staat Suriname: in Paramaribo staan vele beelden die De Vries maakte van Surinaamse staatsmannen of andere personen van betekenis.
Kunstenaarsarchief
De ruim zes meter aan archief bevat biografische stukken, documentatie over tentoonstellingen en heel veel foto’s die Erwin de Vries maakte (ten behoeve) van zijn werk. Het archief biedt inzicht in de totstandkoming van zijn kunstwerken. Opvallend zijn de prachtige fel gekleurde schetsen, waaronder ook vrije ontwerpen, die aantonen dat hij ‘al schetsend denkt’. Verder geeft het archief een goed beeld van zijn netwerk, in zijn manieren van werken, de verkoop van zijn werken en tenslotte in de receptie in zowel Nederland en Suriname als in het Caraïbisch gebied. Zo zijn de opdrachtverlening, uitvoering en receptie van de belangrijke opdracht voor het Nationaal Monument Slavernijverleden goed gedocumenteerd.
2. Erwin de Vries, voorlopig ontwerp van het beeldhouwwerk AMC, collectie RKD
3. Erwin de Vries, vrij ontwerp, collectie RKD
Mogelijkheden voor onderzoek
Erwin de Vries is zonder meer een belangrijke twintigste-eeuwse kunstenaar in Nederland en Suriname, vooral vanwege zijn verankering in het sociaal-culturele netwerk en de aanwezigheid van zijn werk in openbare collecties en in de openbare ruimte. De dochters van De Vries schonken zijn archief in 2021 aan het RKD. Eerst kreeg cultuurhistoricus Hanneke Oosterhof, de biograaf van Erwin de Vries, de gelegenheid het materiaal te bestuderen. De biografie van Oosterhof zal in 2025 verschijnen. Nu zij klaar is met haar archiefonderzoek wordt het archief per 1 december 2022 voor iedereen opengesteld. Voor het RKD is het kunstenaarsarchief van Erwin de Vries een prachtige aanwinst, des te meer vanwege zijn connectie met Suriname. Het zal een belangrijke rol spelen in elk kunst- en cultuurhistorisch onderzoek naar het recente gedeelde verleden van Nederland en Suriname en de artistieke en culturele uitwisselingen die daaruit zijn gevolgd.