Zeventiende-eeuwse reisbeschrijvingen in RKD Research
Geen betere manier om over een land te leren dan door de ogen van buitenlandse bezoekers. Een databaseproject, een samenwerking tussen het RKD en de Universiteit van Genève, analyseerde de gedigitaliseerde edities van gepubliceerde reisverslagen van buitenlanders die de Nederlandse Republiek bezochten sinds de onafhankelijkheid tot de eerste helft van de achttiende eeuw.
Visiting the Golden Age
Er is veel gezegd en geschreven over de zogenoemde Nederlandse Gouden Eeuw, met name hoe uitzonderlijk de situatie in Nederland was gedurende de zeventiende eeuw. Beschrijvingen richten zich over het algemeen op wat als typisch Nederlands beschouwd wordt met betrekking tot de economie, samenleving, religie en – natuurlijk – de kunst. Veel van deze beeldvorming leunt echter zwaar op negentiende-eeuwse constructies, gekleurd door nationalisme. Het onderzoeksproject Un siècle d'or? Repenser la peinture hollandaise du XVIIe siècle, dat tussen 2017 en 2022 werd uitgevoerd aan de Universiteit van Genève onder leiding van professor Jan Blanc, bestudeerde en herzag diepgewortelde ideeën over de Nederlandse Gouden Eeuw, in het bijzonder in relatie tot de visuele cultuur. Als onderdeel van deze inspanningen bestudeerde het databaseproject Visiting the Golden Age hoe buitenlandse bezoekers het land ervaarden en wat ze precies zagen en opmerkten. Aan de hand van de reisbeschrijvingen leren we meer over reisroutes en -ervaringen; de plekken die door buitenlanders bezocht werden; de kunstenaars, verzamelaars en andere mensen die ze ontmoetten; de kunstwerken, monumenten en gebouwen die ze zagen; en de aspecten van de Nederlandse samenleving die hen verwonderden. Elke beschrijving is een ooggetuigenverslag van de staat van de Verenigde Provinciën op een bepaald moment.
Integratie in RKD Research
Het corpus bestaat uit gepubliceerde reisverslagen van bezoekers aan de Nederlandse Republiek gedurende de lange zeventiende eeuw (ca. 1581-ca. 1750) in het Italiaans, Engels, Latijn, Duits en Frans. De gedigitaliseerde edities van deze publicaties werden geëxtraheerd en geïntegreerd in RKDexcerpts en voor elke pagina werden de genoemde locaties, personen, kunstwerken en onderwerpen getagd, daarmee de gebruiker van RKD Research de mogelijkheid biedend om dit waardevolle bronmateriaal gemakkelijker te doorzoeken. De links naar andere onderdelen van de database is van aanvullende waarde voor zowel de reisverslagen als de records over kunstwerken, personen en portretten elders in de database. Indien een gebruiker zoekt naar een specifieke kunstenaar of kunstwerk in RKD Research, zullen ze ook de records van pagina's uit de reisverslagen vinden waarin deze kunstenaar of hun werk genoemd worden. Dit verschaft ons onder andere inzicht in de waardering, locatie of staat van een kunstwerk op een specifiek moment, of in het netwerk en het aanzien van bepaalde kunstenaar. De onderwerp-tags zoals 'Verenigde Oostindische Compagnie', 'Catholicisme' of 'bier' leiden op vergelijkbare wijze naar pagina's met opmerkingen van de reizigers over deze zaken. Op deze wijze verrijkt en contextualiseert Visiting the Golden Age de overige gegevens in RKD Research.
Projectgroep
De database is ontwikkeld door een team van zes onderzoekers van de Universiteit van Genève en het RKD, Susanne Bartels MA, Fabio Gaffo MA, Dr. Angela Jager, Lucie Rochard MA en Leïla Thomas MA, onder leiding van Dr. Marije Osnabrugge, in het kader van het onderzoeksproject Un siècle d'or? Repenser la peinture hollandaise du XVIIe siècle (onder leiding van prof. Jan Blanc) en werd gefinancierd door het Fonds National Suisse (FNS) en het Fonds Général de l'Université de Genève.
In samenwerking met
