Een archief met werkmateriaal van Jan Schoonhoven
In november 2023 verwierf het RKD van Aad in ’t Veld een ordner met werktekeningen en brieven van Jan Schoonhoven (1914-1994). Dit kleine archief vormt een mooie en waardevolle aanvulling op de reeds aanwezige archieven van de Nul-groep in het RKD.
Jan Schoonhoven en de Nul-groep
Jarenlang werkt Jan Schoonhoven als ambtenaar bij de PTT in Den Haag, terwijl hij in de avonduren kunst maakt. In 1957 richt hij samen met Henk Peeters en Armando de Nul-groep op. De kunstenaars van de Nul-groep zoeken naar een nieuwe kunst, een objectieve kunst waarin geen ruimte meer is voor emotionele uitingen en die voor iedereen toegankelijk is.
Reliëfs van karton
Aanvankelijk maakt Schoonhoven reliëfs met een onregelmatige structuur van ribkarton en closetrollen. Vanaf 1960 worden die reliëfs steeds regelmatiger van vorm. Op een achtergrond van triplex plaatst hij wandjes van karton, waardoor rijen van geometrische figuren ontstaan. Die wandjes worden vervolgens met krantenpapier beplakt en beschilderd met matte witte verf. Het gaat Schoonhoven hierbij vooral om de licht- en schaduwwerking. Schoonhovens tekeningen uit deze periode zijn steeds opgebouwd uit streepjes, vierkantjes, stippen en andere arceringen waarin ook de lichtwerking belangrijk is.
Assistenten
Schoonhoven krijgt in toenemende mate succes met vooral zijn reliëfs en de vraag ernaar wordt steeds groter. Omdat hij zijn baan als ambtenaar (en daarmee zijn dagelijkse ritme) niet wil opgeven, neemt hij aanvankelijk een aantal assistenten in dienst die aan het vervaardingen van reliëfs werken, waaronder vanaf 1970 ook Aad in ’t Veld. Een paar jaar later is In ’t Veld nog Schoonhovens enige assistent. Schoonhoven stuurt zijn assistent in die periode vele schetsen en brieven met aanwijzingen voor het maken van de reliëfs. Veel van die werken worden in eerste instantie door In ’t Veld aan de keukentafel van zijn Delftse woning gemaakt. Wanneer de productie steeds groter wordt, verplaatst dat zich naar een daarvoor bestemd atelier.
Archief van Aad in ’t Veld
De ruim 150 schetsen, brieven en aantekeningen van Jan Schoonhoven zijn eind vorig jaar door In ’t Veld overgedragen aan het RKD. Dit waardevolle archief biedt veel inzicht in het ontstaan van vele bekende reliëfs van Schoonhoven en vooral over zijn werkwijze en die van zijn belangrijkste assistent Aad in ’t Veld. Die verklaarde een paar jaar geleden in een interview in de Volkskrant: ‘Je moet het zo zien: Jan was de architect, ik de uitvoerder. Hij tekende het huis, ik bouwde het.’
